Devlet deprem bölgesindeki kiracıları kaderine terk etti. Bunu 10 Haziran günü telefonlarımıza gelen bir kısa mesajla öğrendik. AFAD, deprem bölgesinde orta ve ağır hasarlı binalarda oturan kiracılara ödenen kira yardımını bu ay sona erdireceğini böyle duyurdu. Ev sahiplerinin kira yardımları devam edecek, kiracıların yardımı kesilecek.
Hatay’da 64 bin 574’ü ev sahibi, 78 bin 593’ü kiracı olmak üzere toplam 143 bin 167 haneye kira yardımı yapılıyordu. 250 bin konut, 50 bin işyerinin yıkıldığı kentimizde deprem sonrası kiralar hızla tırmanarak 4-5 katına yükselmiş, kent ekonomisi felç olurken iş imkanları da ortadan kalkmıştı. 2024’te 7500 TL’ye yükseltilen kira yardımı ise yetersiz de olsa bir geçim desteği olarak yaklaşık 80 bin hanenin geçimini destekliyordu.
Depremin üzerinden 16 ay geçti. Yıkılanların yerine yeni evleri teslim etmek için bir yıl süre isteyen Tayyip Erdoğan’ın bu vaadi gerçekleşmedi. Deprem bölgesinde ne yıkılan evlerin yerine yenileri yapıldı ne temel kamusal hizmetler yeterli ne kaybolan iş imkanlarının yerine yenileri kondu. Devlet bu söz ve sorumluluklarını yerine getirmemişken verilen desteklerin çekilmesi kabul edilemez.
Bugün kentte barınma sorunu katmanlı bir şekilde yaşanmaktadır: Kira desteği kesilen depremzede kiracılar; resmi kayıt sorunları nedeniyle hak sahibi olduğunu kanıtlayamayanlar; fikirleri alınmadan rezerv alan projelerine dahil edilen ve geleceğe dair belirsizlikle karşı karşıya bırakılanlar; evleri “yerinde dönüşüm” ile yapılması beklenen ancak plansızlık ve yüksek maliyetler karşısında sınırlı destek nedeniyle ne yapacağını bilemeyenler; kamusal hizmetler için kente çalışmaya gelen ancak barınma imkanı bulamayan kamu emekçileri…
Yüz binlerce konutun yıkıldığı, kamusal hizmetlerin çöktüğü, iş imkanlarının ortadan kalktığı deprem bölgesinde kamusal olmayan herhangi bir çözüm mümkün değil. Anayasa ile güvence altına alınmış BARINMA HAKKI ve afetler karşısında sorumluluğunu yerine getirmeyen kamu otoritesinin bunun gereği olarak yıkımın maliyetini üstlenme zorunluluğu tartışılamaz. Halkın kendi sorununu tek tek çözmesi beklenemeyeceği gibi kentin yeniden inşasının “inşaat sermayesinin” kurallarına göre yürütülmesi de kabul edilemez.
Deprem bölgesinde yaşayan herkesin barınma hakkı devlet güvencesi ile sağlanmalı, 500 gündür çözülememiş HAK SAHİPLİĞİ sorunu kentte yaşayan herkesin HAK SAHİBİ olduğu kabul edilerek çözülmeli, Hatay’ın yeniden inşasında kent halkının temsilcilerine, meslek örgütlerine ve bilim insanlarına söz hakkı verilmeli, afet koşullarında devreye sokulan “kira desteği” gibi uygulamalar kentin yeniden inşası tamamlanmadıkça sonlandırılmamalıdır.
KİRA DESTEĞİNİN KALDIRILMASI KARARI GERİ ALINSIN!
BARINMA HAKTIR, HERKES HAK SAHİBİ SAYILMALIDIR!
Hatay Halkevleri